Historie
Velswijk is een dorp bij de plaats Zelhem in de gemeente Bronckhorst.
De dorpskern van Velswijk telt zo’n 150 huizen en 300 inwoners. Buiten de dorpsgrenzen is er een groot buitengebied waar ongeveer 850 mensen woonzaam zijn. In totaal telt Velswijk ongeveer 1150 inwoners.
Velswijk telde in 1899 ongeveer 986 inwoners waarvan het merendeel in het buitengebied.
Velswijck
De eerste vermeldingen van het huidige Velswijk stammen uit 1379.
De Velswijk is oud, met de Wassinkbrink en de Oosterwijk behoort het waarschijnlijk tot die plaatsen in Zelhem waar zich al zeer vroeg mensen vestigden. De naam Velswijk komt voor het eerst voor in een leenakte van 1379 waar het goet Hummeldinck (Jolink) genoemd wordt “in den kerspel van Zelem in der buyrschap van Velswijk”. Hiervoor worden al genoemd maar zonder de bijvoeging Velswijk de boerderij ’t Goet te Alkingh = Jaaltink, Aldekoninck Dijker Roessinkweg. Goet Nyenconinck, zodat mag worden aangenomen dat de vroegste bebouwing van de Velswijk was gelegen in de buurt van de huidige Jaaltinkweg en Banninkstraat. Voor onze jaartelling woonde in deze streken een Germaanse stam, de Chamaven.
Omstreeks 400 kwamen hier Saksen wonen. Aangenomen mag worden dat de Chamaven zich in deze bevolkingsgroep opgelost hebben. Tijdens de regering van Karel de Grote (768-814) werden de Saksen door deze Frankenkoning onderworpen (785) en kwam dit gebied onder Frankisch bestuur. Door Karel werden de Saksen gedwongen tot Christendom. Hiervoor stuurde hij zendelingen o.a. Ludger, die in 801 een kerkje in Zelhem liet bouwen.
Veel Frankische boeren werden als kolonisten overgeplaatst naar deze gebieden, waar ze op hun eigen manier hoeven bouwden en de grond gingen bewerken. Deze boeren probeerden zich al niet meer met roofbouw bezig te houden maar bemestten hun land. Voor deze bemesting was schapenmest zeer belangrijk. Om deze mest te bewaren werd de zogenaamde “potstal” gebouwd. Er werd goed voor gezorgd, dat de schapen ’s nachts in de stal verbleven waar binnen korte tijd de mest zich ophoogde. Vervolgens ging de boer heideplaggen (schadden) steken die over de laag mest werden uitgespreid waar op de schapen nu weer droog konden staan en liggen. In het voorjaar dan werd de stal uitgemest en over de hooggelegen akkers verstrooid wat tot gevolg had dat de enkgronden steeds hoger werden. Iedere boer had bij zijn hoeve een speciale “schaddenschuur”.
Bijna alle namen waar Veld in voorkomen hebben met deze schadden en turf te maken en daarom mag worden aangenomen dat de naam Velswijk een verbastering is van Velt-wijck, een steek dus waar heide en veen voorkwam.
Bron tekst: www.oudzelhem.nl
Meer historische informatie over Velswijk (en omgeving) op www.oudzelhem.nl.
Meer historische informatie en foto’s van Velswijk:
Foto’s van Velswijk op www.oudzelhem.nl
Historie en foto’s van de buurtvereniging
Foto’s van diverse woningen en interieurs in en rondom Velswijk